EuroparlTV jurik kif l-unika istituzzjoni tal-EU eletta direttament inbidlet minn forum żgħir biex jiddiskuti l-liġijiet għal entità b'saħħitha matul dawn l-aħħar 25 sena.

Nagħtu s-saħħa lill-poplu

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/16494188/v003-0058-mt.srt

Il-Parlament Ewropew  fi Strasburgu mexa ħafna

miż-żmien meta kien biss  ftit iżjed minn forum

fejn il-liġijiet li jiġu approvati  band'oħra fis-sistema tal-UE jiġu diskussi.

B'kull trattat ġdid tal-UE fl-aħħar 25 sena -

Maastricht, Amsterdam, Nizza u Liżbona -

il-Parlament ħa f'idejh iżjed u iżjed poteri:

leġiżlattivi, baġitarji, poteri ta' skrutinju.

Minkejja dan, ħafna nies xorta  għadhom jaraw il-Parlament

bħala l-inqas istituzzjoni b'saħħitha tal-UE.

Kif tista' tkun b'saħħitha, jistaqsu, jekk  ma tagħmilx bħall-parlamenti nazzjonali -

tibda l-liġijiet li jaffettwaw ħajjitna ta' kuljum?

Dik hi iżda l-funzjoni  tal-Kummissjoni Ewropea,

iżda jeżisti mekkaniżmu fil-Parlament

biex iġegħilhom jibdew liġijiet f'ċerti oqsma.

Iżda apparti din il-lista ta' poteri  tal-Parlament hi waħda kbira.

Mill-approvazzjoni ta' liġijiet  li jaħseb li huma tajbin,

għar-rifjut, jew tal-inqas il-bidla ta' liġijiet  ikkunsidrati ħżiena għaċ-ċittadini tal-UE.

Il-Parlament hu l-unika istituzzjoni  tal-UE li hi eletta direttament.

F'Unjoni fejn id-demokrazija tiġi  l-ewwel, dik hi xi ħaġa importanti ħafna.

id-drittijiet ta' ko-deċiżjoni  fil-maġġoranza kbira tal-liġijiet

mal-Kunsill jew mal-Istati  Membri żdiedu bil-kbir.

Jista' jbiddel jew anke jirrifjuta direttament  il-liġijiet imtella' mill-Kummissjoni

fl-oqsma diversi li kollha għandna  interess fihom li dejjem jikber:

it-tmexxija ekonomika, l-immigrazzjoni,  l-enerġija, it-trasport, l-ambjent,

u l-ħarsien tal-konsumatur,  biex insemmi ftit.

U fuq nett tal-lista,  il-ħarsien tal-informazzjoni.

Ħu l-każ ta' kemm il-Kummissjoni  ma rnexxielhiex tgħaqqad l-ACTA,

ftehim internazzjonali, qalet il-Kummissjoni,

biex twaqqaf il-piraterija u  s-serq tal-proprjetà intellettwali.

Maġġoranza kbira tal-MPE ħassew li dan  kien ser jesponi lill-individwi għal rejds

Il-MPE jinsabu fuq l-istess livell tal-Kunsill

fejn jidħol il-baġit tal-UE, li bħalissa  hu ta' madwar 135 biljun ewro fis-sena.

Huma involuti fit-tħejjija tal-baġit  fi kmamar ta' kumitat bħal din.

Isegwu l-implimentazzjoni tiegħu u  jiffirmawh, 'joħorġuh', kif jgħidu,

iżda biss meta jkunu kuntenti  dwar il-mod li jkun ġie implimentat.

Il-Parlament u l-Kunsill  għandhom ukoll l-aħħar kelma

dwar il-programm fit-tul ta' ħidma tal-UE,

jirrifjuta, jaċċetta u jinnegozja  l-baġit ta' seba' snin.

Taħt Liżbona, il-Parlament jeleġġi  l-President tal-Kummissjoni,

li jsaħħaħ il-leġittimità demokratika tiegħu.

Il-kapijiet tal-istati  tal-UE jipproponu kandidat

waqt li jagħtu każ tar-riżultati  tal-elezzjonijiet Ewropej.

Il-Parlament jista' wkoll  imexxi mozzjoni ta' ċensura

kontra l-Kummissjoni u  fl-aħħar mill-aħħar ikeċċieha.

S'issa l-ebda waħda minn tmien  mozzjonijiet simili ma ġew aċċettati.

Fl-1999 il-Kummissjoni mmexxija minn  Jacques Santer kellha tirreżenja

qabel ma ġegħilha tagħmel  hekk il-Parlament.

Il-Parlament għandu l-poter li jeleġġi  l-Ombudsman jew -woman Ewropej,

Irid jiġi kkonsultat qabel ma jkunu  mlaħħqa l-president u l-bord eżekuttiv

U lura għall-poter tan-nies,  peress li l-poter tal-Parlament

fl-aħħar mill-aħħar huwa  tan-nies li jeleġġuh.

U l-poter tan-nies biex  ibiddlu kwalunkwe ħaġa

fl-aħħar mill-aħħar hu tal-Parlament,  tal-inqas fil-kuntest tal-UE.

Allura, kull ċittadin tal-UE,  organizzazzjoni jew kumpanija,

jista' jagħmel petizzjoni lill-Parlament biex  jitlob li tinbidel xi liġi eżistenti

jew li tidħol liġi ġdida. Jew jista'  jibda Inizjattiva taċ-Ċittadini,

sakemm din tkun tista' tiffittja  fi ħdan il-kompetenzi tal-UE.