Jeszcze w drugiej połowie XX wieku stolice Niemiec i Cypru były obie podzielone murem. W listopadzie Berlińczycy będą świętować 20 rocznicę upadku muru, podczas gdy na Cyprze mur wciąż stoi. EuroparlTV zaprasza na reportaż o życiu za murem i utrudnieniach

Reporter: Nie wszystkie mury w Europie upadły

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15030934/M003-0009-PL.srt

W 20. rocznicę upadku   muru berlińskiego,

jakie inne mury wciąż dzielą Europę?

Udaliśmy się na Cypr   - wyspę, która od 1974 r.

podzielona jest między Greków   cypryjskich oraz Turków cypryjskich.

Mur w Nikozji codziennie przypomina   o tej trudnej sytuacji,

Tutaj był pokój telewizyjny,   pod spodem był garaż,

biblioteka, gabinet mojego ojca,   a tu były drzwi wejściowe.

Mój pokój był z tyłu domu.   Mieliśmy też spory ogród.

Loizos Afxentiou stoi przed swoim domem   z dzieciństwa, teraz opuszczonym.

Loizos, wraz z tysiącami innych   Cypryjczyków, po tureckiej inwazji

musiał opuścić miasto Famagouste,   położone na północy Cypru.

Teraz miasto to stanowi strefę wojskową   pod turecką kontrolą.

W 2006 r. podczas wywiadu   dla szwedzkiej stacji telewizyjnej

Loizos został aresztowany przez   operującą tutaj tajną policję,

jednak jego chęć odzyskania domu   jest silniejsza niż strach.

Mam dwóch synów w wieku 10 i 12 lat.   Obydwaj chcą tutaj wrócić.

Tak zostali wychowani. Mam nadzieję,   że pewnego dnia będziemy w stanie

Varosha, część Famagouste zajmującą   kilka kilometrów kwadratowych,

zamieszkana jest tylko przez   dzikie koty i węże. 

Historia Loizosa przypomina   los tysięcy Cypryjczyków.

Turecka inwazja spowodowała   masową ucieczkę 200 tys. Cypryjczyków.

Cypr podzielono na dwie części. Między   nimi znajduje się zielona linia ONZ.

Grecy cypryjscy udali się na południe,

a Turcy cypryjscy osiedlili się na północy.

Zielona linia dzieli stolicę Cypru,   Nikozję, na pół.

Ślady walki są wciąż widoczne   po 35 latach.

Nikozja to ostatnia stolica UE   rozdarta na pół.

Mam nadzieję, że już niedługo turyści   będą odwiedzać Nikozję nie tylko po to,

lecz aby zobaczyć miasto,   które pokonało podziały

W 2008 r. Ledra, główna ulica handlowa   w centrum miasta,

została otwarta dla obu społeczności   oraz dla turystów.

Wystarczy paszport lub dowód osobisty,   żeby przejść przez granicę.

Przedtem można było tylko zajrzeć   na drugą stronę poprzez ogrodzenie.

Te drobne zmiany na lepsze   nie mogą zamaskować napięcia

pomiędzy prezydentem Cypru   Dimitrisem Christofiasem

i liderem Turków cypryjskich   Mehmetem Alim Talatem.

Na północy Cypru stacjonują 42 tys.   tureckich żołnierzy,

co sprawia, że prezydent Christofias   musi liczyć się z Ankarą.

Na północy Cypru osiedliło się 160 tys.   osób z tureckiego regionu Anatolii,

podczas gdy liczba rdzennych Turków   cypryjskich wynosi 85 tysięcy.

Można sobie więc wyobrazić   jaki ma to na nas wpływ.

Jednakże większość Turków cypryjskich   ma nadzieję na poprawę stosunków

W 2004 r. 65% Turków cypryjskich   poparło projekt zjednoczenia wyspy,

tzw. plan Annana, wysunięty przez ONZ.   Jednak Grecy cypryjscy byli przeciwni.

Codziennie tysiące Turków cypryjskich   przekracza granicę, udając się do pracy.

Sener Excil, sekretarz generalny związku   nauczycieli cypryjskich poch. tureckiego,

często występuje w radiu,   promując zbliżenie obu wspólnot.

Turcja rządzi północną częścią   wyspy, co utrudnia nam życie.

Często otrzymujemy pogróżki, gdyż   Turcy cypryjscy są wspólnotą świecką,

lecz Turcja próbuje u nas wprowadzić   ortodoksyjny islam sunnicki.

Każdego roku Cypryjczycy domagają się   prawa do wspólnego życia.

Podczas marszu przeciw okupacji   ta europosłanka z północy wyspy

nawoływała do przestrzegania   prawa międzynarodowego

W pełni respektujemy   prawo międzynarodowe

miejsca, w którym króluje bezpieczeństwo   wolność oraz sprawiedliwość.

W grudniu Parlament Europejski   ogłosi swoje stanowisko

ws. negocjacji członkowskich   między Turcją i UE.

Wtedy problem Cypru z pewnością   znajdzie się w centrum uwagi.