Xi drittijiet legali għandu jkollu robot? Polo Sant'Anna Valdera huwa wieħed miċ-ċentri ewlenin ta' riċerka dwar ir-robotika. Hekk kif tavvanza t-teknoloġija, l-impjegati tiegħu jqisu li din il-kwistjoni qed tikber fl-importanza. L-innovazzjoni tqajjem kwistjonijiet legali u etiċi ġodda. Il-Parlament Ewropew irid li jindirizza dawn il-kwisjonijiet sabiex ir-robotika tkompli tiffjorixxi matul l-2017.

technology

consumer protection

RoboLaw: Regolamentazzjoni tar-robotika

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/11394327/B01-ESN-170207INT-MT.srt

Minn robots industrijali  għal tagħmir mediku,

drones, ġugarelli  jew apparat domestiku,

ir-robotika u l-intelliġenza artifiċjali  qed isiru dejjem aktar parti mill-ħajja ta' kuljum tagħna.

Il-Parlament Ewropew hu  l-ewwel istituzzjoni fid-dinja

li qed tipprova tilleġiżla  dwar kwistjonijiet legali u etiċi 

relatati  mal-intelliġenza artifiċjali. 

Għaddejja rivoluzzjoni kbira  għaliex diġà hemm bosta robots

u ser ikun hemm aktar  fil-futur, fl-oqsma kollha tal-ħajja.

Jien ikkonvinċejt lill-Kumitat  għall-Affarijiet Legali biex iwaqqaf grupp ta' ħidma

li jiffoka b'mod speċifiku  fuq l-implikazzjonijiet legali u etiċi

ċentru importanti għar-robotika,  huwa parti mill-proġett Ewropew Robolaw.

Hawnhekk, ir-riċerkaturi qed jistudjaw  il-kwistjoni tar-responsabbiltà tar-robots 

Għalihom, l-interess   tal-Parlament fi kwistjonijiet bħal dawn 

huwa pożittiv u jwitti t-triq  għal approċċ ġdid lejn ir-robotika.

Anke jekk il-biċċa xogħol hija kumplikata. 

Id-dinja tar-robotika  hija qasam wiesa',

għalhekk jekk l-approċċ huwa ġenerali wisq,

tirriskja li  ma tieħux ħsieb il-kwistjoni ewlenija.

Andrew Bertolini  huwa espert fil-liġi privata.

Għalih, ir-robots mhumiex  bħal xi prodott ieħor,

għalkemm il-liġijiet preżenti huma applikati għalihom.

Dawn il-liġijiet kienu żviluppati  bil-ħsieb ta' apparati differenti,

għalhekk is-soluzzjonijiet tagħhom jistgħu  ma jkunux l-aħjar soluzzjonijiet fejn tidħol ir-robotika.

F'każ ta' aċċident ikkawżat  minn robot,

pereżempju, karozza bla sewwieq,  min huwa responsabbli?

Fil-prinċipju, is-sewwieq m'għandux   aktar responsabbiltà,

għalkemm tqum il-mistoqsija,  min ser ikopri l-assigurazzjoni?

Din hija mistoqsija kkumplikata  u għalja biex tweġibha.

Jagħmel aktar sens  li tinżamm responsabbli l-parti

li hija fl-aħjar pożizzjoni li tnaqqas  dik l-ispiża u timminimizza dak ir-riskju.

Dan huwa dak li nsejjaħ  "approċċ tal-immaniġġar tar-riskju".

F'dak il-każ, jien jew il-produttur  nistgħu nixtru assigurazzjoni

li tkopri l-ispejjeż kollha assoċjati  ma' dik ir-responsabbiltà.

Mhux biss aktar u aktar robots awtonomi  qed jersqu dejjem lejn is-suq,

iżda fil-laboratorji,  inġiniera qed jiddisinjaw robots

bil-kapaċità  li jitgħallmu mill-ambjent tagħhom,

mill-esperjenza tagħhom, u  jieħdu deċiżjonijiet indipendenti.

jekk il-programmatur għandux ikun dejjem  responsabbli għall-azzjoni

għaliex l-ambjent ikollu  influwenza fuq ir-robot.

tweġiba possibbli tista' tkun  li dik il-kategorija ta' robots tingħata

Persuna elettronika tfisser  li r-robots jiġu ttrattati bħala korporazzjoni,

entità legali li għandha  l-istess drittijiet u obbligi

li huma purament strumentali biex isegwu  interess ekonomiku speċifiku ta' persuna.

Tħassib kbir ieħor  għall-Parlament Ewropew

hija l-kwistjoni etika  mqajma mir-robotika.

Mhux l-inqas, ir-relazzjoni ta' dipendenza  li tista' tiżviluppa bejn il-bniedem u robot,

b'mod partikolari fil-każ  ta' persuni vulnerabbli.

li persuni vulnerabbli  ma jaslux biex jemmnu

kapaċi li jħossu emozzjonijiet,  li l-magni ma jistax ikollhom.

Finalment, leġiżlazzjoni  dwar dawn il-kwistjonijiet kollha tfixkel l-innovazzjoni?

Għal kuntrarju, dan jista' jkun  il-mutur għat-tkabbir fis-settur,

għaliex li jkun hemm ċertezza legali  ser tinkoraġġixxi r-riċerka u l-iżvilupp industrijali.

L-iżvilupp tal-istandards  huwa ta' relevanza strateġika

għaliex dawn li jsiru,   jistgħu jsiru 

standards Amerikani, jistgħu  jkunu standards internazzjonali.

Jekk huma standards Ewropej,  huwa ċar li

l-industriji Ewropej ser  ikunu fil-vantaġġ.

Ninsabu fi żmien tajjeb għaliex  l-Istati Membri għadhom ma ħolqux leġiżlazzjoni,

biex iservi ta' ispirazzjoni  għall-Istati Membri biex jistabbilixxu regoli

li jkunu applikabbli  madwar l-Unjoni Ewropea.