Kwart ta' seklu wara d-diżastru tal-impjant tal-enerġija nukleari ta' Ċernobil, EPTV jżur l-Ukrajna biex jeżamina x-xogħol li qed isir biex jiġu miġġielda l-effetti li għad hemm tat-traġedja.

Riporter: L-effetti ta' Ċernobil

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/16183507/m003-0237-mt.srt

Ma rridux ninsew  id-diżastru ta' Ċernobil.

Dak li għad baqa  minn Ċernobil hu skart

u qed isir ukoll sfida Ewropea  għall-futur tal-enerġija nukleari.

Mhux ċert jekk hemmx bżonn  assolut li nivvintaw studji ġodda.

Fid-dinja ta' enerġija skarsa,  ta' żejt li qed jonqos,

l-alternattiva  għar-reatturi hi l-ġuħ tal-massa.

25 sena wara l-katastrofi, kulħadd konxju  sew li l-konsegwenzi fit-tul tagħha

Ġejna fl-Istitut  tar-Radjoloġija Klinika tal-Ukrajna.

Illum għadhom qed jiġu trattati tfal bi  problemi marbuta mad-diżastru tal-1986.

ġenerazzjoni ġdida li qed  jikbru dgħajfa u mhux b'saħħithom

għax is-sistemi immunitarji  tagħhom mhux jirrispondu.

Tfal li jgħixu qrib iż-żona  ta' restrizzjoni jiġu hawnhekk ukoll.

Fost it-tfal li jgħixu fiż-żoni kontaminati

u għalhekk idaħħlu  ċ-ċesju fis-sistema tagħhom,

il-mard fis-sistema diġestiva hu  wieħed mill-problemi ewlenin.

Mal-problemi ta' qabel  issa hemm theddid ġdid. 

Is-sarkofagu antik, mibni fl-1986  biex jilqa' ir-radjazzjoni tal-impjant,

Xquq u konsenturi li  minnhom tgħaddi x-xita u s-silġ.

Il-komunità  internazzjonali qed taħdem bla heda

li ser tgħatti l-famuż  reattur 4 ta' Ċernobil.

26 sena wara t-traġedja,  d-dinja għadha qed tħallas il-prezz.

L-ispiża ta' dan il-proġett kbir li  tiegħu l-UE hi d-donatriċi prinċipali,

għax qed tinbena f'żona kontaminata  u titlob miżuri ta' sigurtà stretti.

Imma fl-aħħar,  l-ewwel fażi tal-proġett tlestiet.

L-ewwel struttura diġà  hi waħda għolja 22 metru.

Bini ta' struttura bħal  din qatt ma sar qabel.

Kulħadd kien xi ftit...  mhux ser ngħid inkwetat

imma konna anzjużi li naraw li  dak kollu li ppjanajna fuq il-karti

L-għan tal-ilqugħ il-ġdid hu biex  jipprevjeni l-karburant u t-trab radjuattiv

biex ma jaħrabx fl-atmosfera  jew jidħol fl-ilma tal-pjan,

li fl-aħħar mill-aħħar jista'  jwassal biex ix-xmajjar jiġu kkontaminati.

L-inventorju tal-karburant kollu ta'  Ċernobil għadu fis-sarkofagu l-antik.

Din l-istruttura ser  tiżola s-sarkofagu mill-ambjent

u tipprovdi l-għodod neċessarji biex isiru  l-operazzjonijiet ta' immaniġġjar tal-iskart

u ż-żarmar tas-sarkofagu  tul is-snin li ġejjin.

Żona kbira daqs il-Lussemburgu  intilfet wara l-inċident ta' Ċernobil.

Din hi ż-żona ta'  esklużjoni, iż-żona ristretta.

Hawnhekk hawn ir-raħal fantażma ta'  Pripyat, li kien evakwat wara l-inċident.

L-Ukrajna ħallset prezz enormi  għall-inċident ta' Ċernobil.

Jammonta għal 200 biljun dollaru  f'telf finanzjarju tul l-ewwel sentejn,

iżjed minn nofs miljun  persuna li mietu mill-mard,

u żoni fejn ma jistgħux  jitkabbru ħxejjex tajbin għall-ikel.

Nikolay ħadem fl-impjant u  kien wieħed mill-likwidaturi

li ħa sehem fix-xogħol  biex iwaqqfu d-diżastru.

Jurina fajl li fih lista ta'  30 marda li qed ibati minnhom

Qed nipprova nagħmel minn kollox  biex nikkoreġi l-iżball tiegħi

bħala persuna li għażlet li taħdem  f'xi ħaġa li pperikolat lis-soċjeta.

Jien ħdimt fl-enerġija nukleari  u dan wassal biex kienet ta' periklu.

Għall-kuntrarju ta' kif tista' timmaġina,

l-Ukrajna m'għandhiex moviment  b'saħħtu kontra n-nukleari.

F'ambjent ekonomiku diffiċli,  il-ħajja ta' kuljum hi battalja kontinwa.