Tista' l-Inizjattiva taċ-Ċittadini tkun l-ewwel pass lejn demokrazija parteċipatorja stil Żvizzeru fl-Unjoni Ewropea? Rapport minn Zurich.

Riporter: Demokrazija Diretta a la Żvizzera

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15415595/M003-0112-MT.srt

Il-prinċipju tad-demokrazija diretta  qiegħed fil-kostituzzjoni Żvizzera.

L-Inizjattiva taċ-Ċittadini, proposta  mit-Trattat, tista' twassal s'hemm?

X'tista' titgħallem l-UE  minn din it-tradizzjoni?

EuroparlTV janalizza  s-sitwazzjoni f'dan ir-rapport minn Zurich.

Qed nitolbu moratorju fuq  in-negozjati ta' dħul fl-UE.

Hawn, id-demokrazija diretta  għandha tradizzjoni antika.

Il-bankier Hans-Peter Portmann  nill-Kunsill Kantonali Zurich

Biex tniedi referendum  hemm bżonn 100,000 firma.

Mhemmx ħjiel ta' qtugħ ta' qalb  fil-parteċipazzjoni ta' konsulta popolari.

Irridu nkunu nistgħu ngħidu l-opinjoni  tagħna, jew ggħallinqas is-suġġerimenti.

Dawn l-affarijiet iridu jiġu diskussi u  jipoġġew għal votazzjoni pubblika.

Mill-1991 ivvutaw fuq mhux  inqas minn 180 kwistjoni.

Il-perseveranza hemm bżonnha, għax  ir-risposta mhux dejjem tkun unanima.

Mela dan jiġri wkoll?  - Ovvjament. M'għandniex xi ngħidu.

Bir-referenda l-poter tat-teħid  tad-deċiżjonijiet jgħaddi lill-oħrajn,

u jistgħu jbiddlu  l-bilanċ tas-saħħa politika.

Għalina, hija sistema tajba.   - Sistema bil-limitazzjonijiet.

Fl-2010, l-inizjattivi biex jiġu miċħuda  l-minaretti u niddeportaw il-kriminali

barranin fil-pajjizi  tal-oriġini qajmu kjass.

L-imaġini tal-Iżvizzera  mal-barranin ħadet daqqa kbira. 

Andreas Gross ilu iżjed minn 20 sena  jispeċjalizza fuq l-inizjattivi taċ-ċittadini.

Ir-referenda kontroversjali  tal-2010 m'għandiex tisfida s-sistema,

imma xi affarijiet fundamentali  għandhom bżonn reviżjoni. 

Il-kostituzzjoni Żvizzera ma'  tiddefinixxix kif suppost

il-korrelazzjoni bejn id-drittijiet  umani u d-demokrazija diretta.

Issa qed insiru konxji li  dan għandu bżonn it-titjib.

Il-maġġoranza ma tistax tiddeċiedi fuq  id-drittijiet fundamentali tal-minoranza.

Mela l-mudell Żvizzeru huwa  eżempju għall-Unjoni Ewropea?

Dibattitu stil Żvizzeru  għandu vantaġġ wieħed:

Iċ-Ċittadini jridu jinteressaw ruħhom  fi kwistjonijiet politiċi bilfors.

L-Inizjattiva taċ-Ċittadini Ewropej  għadha 'l bogħod mill-mudell Żvizzeru.

jistgħu jissuġġerixxu biss li  l-Kummissjoni tistudja kwistjoni speċifika.

Għall-MPE Ungeriż,  György Schöpflin, dan huwa bidu.

Hija biċċa xogħol edukattiva  għax ħafna Ewropej

Hija kumplessa żżejjed,  mogħtija b'xejn.

L-Ewropej tgħallmu mill-inqas  ħaġa waħda mill-Iżvizzeri:

Kemm hi diffiċli li  taddotta s-sistema Żvizzera.

Is-sistema Żvizzera kibret b'mod sħiħ  mill-kundizzjonijiet Żvediżi

Diffiċli ħafna taddatta dan għal  tradizzjonijiet nazzjonali oħra

minħabba li ħafna stati Ewropej  huma mmexxija minn fuq għal isfel

bl-involviment taċ-ċittadini  jikber bil-mod wara s-snin.

Fi Zurich, iżda, l-esperjenza  turi li r-referenda Ewropea

tista' terġa' tqajjem  id-dinamika Ewropea.

L-EU għandha ħafna saħħa politika,  imma ftit wisq f'dik li hija leġittimità.

Dak li l-UE għandha nuqqas tiegħu huwa  eżatt dak li demokrazija diretta tista' toffri:

inqas distanza, iżjed  trasparenza u sens ta' identità.

Is-serata tas-Sur Portmann  qed tintemm,

imma l-kaċċa għall-firem tibqa'  permezz tal-gazzetti u l-internet.

Għandu sat-23 ta' Mejju 2010 biex  jiġbor il-100,000 firma li hemm bżonn.