An t-athrú aeráide a chomhrac, ár gcomhshaol a chaomhnú, gníomhú i gcoinne téamh domhanda… Tá gníomhaíocht ar son na haeráide i gcroílár mhisean an Aontais le blianta fada. Breathnaímis ar roinnt garspriocanna.

EU politics

climate change

Environment

Amlíne: Gníomhaíocht na hEorpa ar son na haeráide

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/2218394/N01-AFPS-210617-CLAW-GA.srt

Tá gníomhaíocht ar son na haeráide ag croílár na n-ábhar imní

atá ag an Aontas Eorpach faoi láthair, ach ní rud nua é sin.

Thosaigh tíortha Eorpacha ag gníomhú sna '70idí...

Chun truailliú a laghdú, timpeallacht nádúrtha agus uirbeach a fheabhsú

agus feasacht ar fhadhbanna éiceolaíochta a chur chun cinn,

an chéad chlár gníomhaíochta don chomhshaol.

In 1987, leis an Ionstraim Eorpach Aonair rinneadh cosaint sláinte,

acmhainní nádúrtha agus an chomhshaoil mar sprioc de chuid an Aontais.

Ansin tháinig an Ghníomhaireacht Eorpach um an Comhshaol in 1990.

Cuireann an Ghníomhaireacht daoine ar an eolas faoi ghníomhaíocht don chomhshaol

agus cuidíonn chun monatóireacht a dhéanamh uirthi.

Rinneadh réimse beartais lán-chomhtháite an Aontais

de shaincheisteanna comhshaoil le Conradh Maastricht in 1993.

Neartaigh sé ról Pharlaimint na hEorpa freisin

Ach níor leor é seo chun dul i ngleic leis an athrú aeráide.

In 1999, faoi Chonradh Amsterdam rinneadh príomhchuspóir

Bhí sé éigeantach cosaint an chomhshaoil a chomhtháthú isteach

i mbeartais uile an Aontais, amhail talmhaíocht, iompar nó beartas réigiúnach.

Tús maith leath na hoibre, ach leathadh amach beartas comhshaoil an Aontais

Mar sin, in 2001, ghlac an Pharlaimint íoschaighdeáin

le haghaidh iniúchtaí comhshaoil, agus ghearr pionós ar chionta tromchúiseacha

amhail astaíochtaí mídhleathacha, gáinneáil aindleathach ar fhiadhúlra nó dumpáil dramhaíola.

Tá sé mar aidhm aige an t-ardú i dteochtaí domhanda a choinneáil i bhfad faoi bhun 2°C

mar iarracht chun éifeachtaí an athraithe aeráide a theorannú.

Ceithre bliana ina dhiaidh sin, ghlac Parlaimint na hEorpa seasamh stairiúil.

"Is í an Eoraip an chéad ilchríoch ar domhan

chun staid éigeandála comhshaoil agus aeráide a fhógairt."

D'fhreagair an Coimisiún, gur chuir an Comhaontú Glas i láthair,

treochlár uaillmhianach chuig Eoraip aeráidneodrach.

In 2020, mhol an tAontas an Dlí Aeráide Eorpach,

dlí do-athraithe chun an sprioc chun gáis ceaptha teasa a laghdú

"Is é an Dlí Aeráide Eorpach go deimhin bunchloch

Chomhaontú Glas na hEorpa, toisc go gcumhdaíonn sé le reachtaíocht

cuspóir an Aontais astaíochtaí gás ceaptha teasa glan-nialasacha

a bhaint amach faoi 2050 ar a dhéanaí."

2021 go 2030: beidh an 8ú clár gníomhaíochta don chomhshaol

ag díriú ar an aistriú go haeráidneodracht a bhrostú,

go fuinnimh ghlana éifeachtúla agus go geilleagar ciorclach.