Kan het burgerinitiatief de eerste stap in de richting van een deelnemende democratie in de Europese Unie zijn zoals die bestaat in Zwitserland? Een verslag uit Zürich.

Verslaggever: Directe democratie à la Zwitserland

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15415327/M003-0112-NL.srt

Het principe van directe democratie  zit in de Zwitserse grondwet.

Kan het burgerinitiatief uit het Verdrag  van Lissabon het zo ver schoppen?

EuroparlTV analyseert de situatie  in dit verslag uit Zürich.

We willen een moratorium over  toetredingsonderhandelingen met de EU.

Hier bestaat  de directe democratie al lang.

Bankier Portmann  van de kantonraad van Zürich

haalt sinds december  handtekeningen binnen.

Er zijn 100.000 handtekeningen nodig  voor 'n referendum.

De Zwitsers geven het principe  van volksraadpleging niet op.

We moeten onze meningen kunnen uiten  of suggesties kunnen doen.

Deze dingen moeten besproken worden,  het volk moet erover stemmen.

Sinds 1991 zijn er over 180 kwesties  volksstemmingen gehouden.

Je moet wel doorzetten,  er wordt niet unaniem gereageerd.

Gebeurt dat dus ook?  -Natuurlijk. Dat spreekt voor zich.

Ze hebben niet overal  dezelfde mening over.

Door een referendum kan het volk  zelf beslissingen maken

en kun je de balans  van de politieke macht verschuiven.

Voor ons is dat 't goede systeem.  -Er zitten beperkingen aan.

In 2010 wilden ze minaretten verbieden  en buitenlandse misdadigers deporteren,

wat grote opschudding veroorzaakte.  Het image van Zwitserland leed schade.

Andreas Gross houdt zich al 20 jaar  bezig met burgerinitiatieven.

Het systeem moet niet  door die referenda afgeschaft worden,

De Zwitserse grondwet  definieert niet goed

de correlatie tussen  mensenrechten en directe democratie.

De meerderheid mag niet over  grondrechten van minderheden beslissen.

Is 't Zwitsers model  een voorbeeld voor de Europese Unie?

Het Zwitserse debat heeft één voordeel:

De burgers moeten zich  interesseren voor politieke kwesties.

Het Europees burgerinitiatief is nog  ver verwijderd van het Zwitserse model.

kunnen de EU-burgers de Commissie  alleen ergens naar vragen te kijken.

Voor Hongaars EP-lid  György Schöpflin is 't een begin.

Je moet het ze uitleggen, de meeste  Europeanen weten niet hoe het werkt.

Het is heel erg ingewikkeld, dat zie je zo.

Europa heeft in ieder geval  één ding geleerd van Zwitserland:

Hoe moeilijk het is om  het Zwitserse systeem over te nemen.

Het Zwitsers systeem is voortgekomen  uit een Zwitserse achtergrond

in een ingewikkelde historische context.

Dat kun je niet zomaar toepassen  op andere nationale tradities.

De meeste Europese landen  kennen een top-down democratie

en de burgers worden er maar  heel langzaam bij betrokken.

Maar in Zürich laat de ervaring  zien dat Europese referenda

de Europese dynamiek  kunnen laten herleven.

De EU heeft nu veel politieke macht,  maar nog heel weinig legitimiteit.

Waar het de EU aan ontbreekt is precies  wat de directe democratie kan bieden:

minder afstand, meer transparantie  en een gevoel van identiteit.

maar werkt via kranten  en het internet verder.

Hij heeft tot 23 mei om de vereiste  100.000 handtekeningen binnen te halen.