L-agħar inċident ta' impjant nukleari fl-istorja biddel il-kors tal-istorja Ewropea. EuroparlTV jagħti ħarsa lura lejn id-diżastru ta' Ċernobil li seħħ f'April 1986.

Storja: Id-diżastru nukleari ta' Ċernobil

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15962979/v001-0020-mt_mf.srt

ID-DIŻASTRU NUKLEARI TA' ĊERNOBIL  26 TA' APRIL 1986

F'nofs ta' lejl,  is-1:23am ħin lokali, 

F'impjant nukleari f'Ċernobil, l-Ukrajna  iseħħu 2 splużjonijiet f'reattur nru.4.

Esperiment ta' għeluq  ikkontrollat fir-reattur mar ħażin.

Dak li ġara wara kien diżastru  li qatt ma kien hemm bħalu qabel.

L-isplużjonijiet tajru l-għatu ta'  iżjed minn 1,000 tunnellata tar-reattur.

Minħabba nuqqas ta' qoxra rinforzata  l-qalba tar-reattur ġiet esposta.

u tarmi tunnellati ta'  materjal radjuattiv ħafna fl-atmosfera.

L-inċident ġara minħabba  f'serje ta' żbalji tal-bniedem,

tmexxija ħażina u nuqqasijiet  fid-disinn tar-reattur tat-tip RBMK.

Rajnieh bħala falliment  tas-sistema Komunista.

Kulħadd kien jaf li l-impjanti Sovjetiċi  tal-enerġija u l-apparat b'mod ġenerali

kienu f'qagħda ħażina,  fosthom l-impjanti nukleari.

Kien ukoll prova, tbassir  tat-tmiem tar-reġim Komunista.

Ma kinux kapaċi jmexxu l-ekonomija,  l-impjanti tal-enerġija nukleari, xejn.

Iva, imma ovvjament kien  magħruf anke dak iż-żmien

li kien hemm inċidenti serji wkoll  f'impjanti nukleari Ġermaniżi.

Pereżempju n-nuqqas kbif f'Biblis  fejn kważi ġara l-agħar li jista' jiġri.

U qabel, kien hemm  ukoll Harrisburg fl-1978.

Mela ma stajtx tgħid, 'Dan  jista' jiġri biss fir-Russja.'

It-tmiem ta' dan il-mit  wasal permezz ta' Fukuxima.

Viċin l-impjant ir-radjazzjoni tant hi  qawwija li l-ħaddiema mietu wara minuti.

Eluf ta' 'liquidators' ġew  esposti għal dożi ta' radjazzjoni 

li mhumiex magħrufa u li jwasslu  għal mewt fi żmien qasir.

L-Unjoni Sovjetika bagħtet  nies f'Ċernobil biex jitfu n-nar

Ir-raħal qrib ta' Pripyat ġie  evakwat 36 siegħa biss wara l-inċident.

Ir-residenti ma kellhomx idea għal liema  doża ta' radjazzjoni kienu esposti.

Fil-ġimgħat ta' wara, sħab  radjuattiv dar fuq ħafna mill-Ewropa.

Anke 2,000 kilometru 'l bogħod,  fit-Turkija żdied il-kankru tat-tirojde.

Raġġ ta' 30 kilometru madwar  l-impjant ġie ddikjarat żona restritta, 

li baqgħet mhux abitata għal  ħafna ġenerazzjonijiet wara.

Id-diżastru u l-konsegwenzi  fit-tul tiegħu

ħasdu l-ħajja ta'  iżjed minn 200,000 persuna.

Madwar l-Ewropa, id-diżastru dawwar  l-opinjoni pubblika kontra l-enerġija 

nukleari u ta spinta  lis-saħħa politika tal-Ħodor.

Ċernobil kien importanti  għalija għax irrealizzajt 

li kollox idur madwar l-industrija  tal-enerġija u s-saħħa nukleari.

Niftakar sew kemm kienet  importanti bħala influwenza,

li żiedet l-involviment  tiegħi fil-moviment ambjentali.

26 sena wara Ċernobil, 196 reattur  nukleari qed joperaw fl-Ewropa.

Ħdax-il reattur fir-Russja huma l-istess  tip tar-reattur nru. 4 f'Ċernobil.