Bil-politika l-ġdida tal-biedja fl-UE li għandha fl-ewwel stadju tagħha, x'inhuma t-tamiet u l-inkwiet tal-bdiewa żgħażagħ u esperti bl-esperjenza? EPTV mar fi Franza biex jinvestiga.

Ir-riforma tal-biedja: nillimitaw jew inħeġġu t-tkabbir?

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/16458286/m003-0276-mt.srt

Din hi revoluzzjoni li saret  meta nafu li għal deċennji

is-sistema kollha kienet qed  tistrieħ fuq kwoti u prezzijiet garantiti.

Il-ftehim sar, imma għadna rridu  naraw x'ser jagħmlu bih l-Istati Membri.

Hemm laqta iżjed ambjentali  għax tassew hemm it-tħaddir.

iżda ma konniex qalbiena  daqs kemm suppost kellna nkunu.

Ħafna minn dawn il-kwistjonijiet  ser nerġgħu noħolmu ikrah bihom fil-futur.

Fir-reġjun Picardy fit-tramuntana ta' Franza,

Alexandra Jourdain teħodni dawra  mar-razzett tal-familja tagħha,

300 barri Aquitaine u baqar għall-ħalib.

Hu settur iebes li jitlob  sigħat twal jum wara l-ieħor.

L-affarijiet ser isiru iżjed diffiċli meta hi u  żewġha jibdew razzett ġdid fl-istess triq.

Nhar it-Tnejn ser  insir maniġer tal-irziezet.

Allura jkolli nieħu ħsieb  ir-razzett tiegħi stess,

kemm jekk kuljum fuq il-mutur tal-ħart  jew bl-annimali, imma anke fl-uffiċċju.

Nafu li ser ikun hemm mumenti  diffiċli, l-istess bħal f'kull negozju,

Din il-bidla taħbat kważi fl-istess ġimgħa

tal-ftehim finali fil-PE tar-riforma  fil-Politika Agrikola Komuni.

Bħala sidt żagħżugħa ġdida ta' razzett,  Alexandra issa tikkwalifika biex tirċievi

u li jattira iżjed  lill-ġenerazzjoni żagħżugħa.

Imma għadu kmieni wisq, tgħid,  biex tipprova dak li qed jingħad

li hu wkoll iżjed ġust,  iżjed flessibbli u inqas burokratiku.

Ma nistgħax ngħid li hu  tajjeb jew li hu inqas tajjeb.

Kulħadd ried l-Ewropa.  Illum mhux qed turina l-limitazzjonijiet,

b'mod partikolari  fil-qasam tal-agrikoltura?

Imma minkejja dan ser nagħmlu dak  kollu li hemm bżonn biex nadattaw,

U dwar l-isforzi biex  il-biedja ssir iżjed ħadra?

Dan hu reġjun ta' ħamrija  fertili ħafna u ta' xita qalila,

imma m'għandux x'jaqsam ma' dak li kellna  fil-ħarifa li għaddiet meta x-xita baqgħet

nieżla xahar sħiħ u rrovinat il-ħxejjex  li huma vitali għall-ikel fix-xitwa.

Qed tara? Dan hu dak li  ser inkunu nistgħu naħsdu.

Fl-istess reġjun, 100 kilometru fil-punent  hemm bidwi taċ-ċereali, Alexis Patria.

Maniġer ta' madwar 500  ettaru, qed jistenna għall-ordni

mingħand dawk li  jħallsu fl-industrija taz-zokkor

biex jifrex l-għata tax-xitwa  fuq il-pitravi taz-zokkor ta' din is-sena.

Hemm 2,000 tunnellata f'din  il-muntanja żgħira, madwar 60,000 ewro.

Is-sur Patria għandu  jirċievi kważi 100,000 ewro

f'appoġġ din is-sena.  Jgħid li għandu bżonn kull qatra.

Imma jgħid li r-riforma  agrikulturali ftit li xejn toffri kumdità.

ma narax ċans f'dan il-PAK ġdid  li għadu kemm ġie mħabbar

għal nies bħali biex jipproduċu l-ħxejjex.

Fil-verità m'hemm xejn għax  dan hu PAK li jissikkana ħafna.

Mhijiex biss kwistjoni ta' telf ta' appoġġ,  l-Istati Membri issa għandhom saħħa ġdida

biex iqassmu l-pagamenti kif jaraw l-aħjar - 

irziezet kbar jew żgħar, fabbriki  tal-ħalib jew art li tista' tinħadem.

Il-bidliet fi Franza,  jgħid, ser ikunu drammatiċi.

Il-PAK li qed jiġi propost illum fi  Franza għal razzett bħal tiegħi

ser iwassal għal tnaqqis  ta' 45% fis-sussidji li nirċievi.

Nista' nikkundanna l-fatt li  l-PAK qed jiġi rinazzjonalizzat,

li hemm sussidjarjetà  b'saħħitha għar-regoli Ewropej.

Ser niġi kkastigat,  anke f'kif jinqasmu s-sussidji

meta mqabbla mal-ġirien Ewropej tiegħi.

Jekk il-prezzijiet jibqgħu  stabbli, jista' jkolli ċ-ċans li nadatta.

Jekk le, ir-razzett tiegħi mhux  ser idum fit-tul u dan ċert minnu.

fejn il-kampanja u l-gruppi ta'  interess kellhom sehem mhux ftit?

U basket imaħħat hu r-riżultat.  Opportunitajiet mitlufa fil-bidla għall-biedja

fuq skala industrijalizzata  imma jinkisbu opportunitajiet ukoll.

Hemm iżjed ċansijiet  għal dawk li huma żgħar.

Hemm iżjed possibbiltà  għall-bdiewa żgħażagħ

biex il-produzzjoni  ssir iżjed sostenibbli.

mill-istituzzjonijiet  kollha tal-UE f'dan il-proċess

imma ma tantx  naraw affarijiet fil-pakkett

li jista' jtejjeb  il-kompetittività tagħna

u kif l-innovazzjoni  ser tiġi indirizzata.

Nixtiequ livell iżjed għoli  ta' investiment fl-agrikoltura.

Naraw potenzjal kbir għaċ-ċittadini  Ewropej, mhux għall-bdiewa biss.

Lura f'Picardy,  Emilien Bernrd imexxi ristorant

marbut ma' razzett żgħir tal-papri  u jipproduċi ikliet epikurjani. 

Bħala sid żgħir li jissodisfa t-talba  tal-konsumatur għall-prodotti lokali,

iħoss li r-riforma tal-PAK  tagħtu s-saħħa? Lanqas xejn.

Illum, l-agrikultura li hemm  hi standarizzata u uniformi.

jew xi ħadd jiżra fil-Belġju,  jew fil-Ġermanja tal-Punent,

Ser inkunu  f'periklu li nitilfu t-tagħrif,

imma dan ma jwassalx  għall-kwalità lanqas.

Imma kif ser indawwru din it-tendenza  tad-dominazzjoni tal-industrija l-kbira.

Forsi suġġett għar-riforma kbira li  jmiss tal-Poltikia Agrikola Komuni.