Minn Mandela għal Medvedev, l-ismijiet il-kbar fil-politika nġabru f'Berlin biex jikkommemoraw il-waqgħa tal-Ħajt. EuroparlTV kien Berlin u Brussell biex jiġbed ix-xeni u l-ħsejjes ta' din id-data storika.

L-Aħbarijiet: It-Tnejn 9 ta' Novembru

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15229361/N001-91109-MT.srt

Merħba għal din l-edizzjoni speċjali ta'   L-Aħbarijiet fuq EuroparlTV.

Illum l-Ewropa kollha qed tiċċelebra   l-waqgħa tal-Ħajt ta' Berlin.

Ser inkunu qed inxandru mill-belt kapitali   tal-Ġermanja

u minn Brussell fejn l-iżjed checkpoint   magħruf fil-Ħajt

Checkpoint Charlie reġa' nbena mill-ġdid.

Il-MPE llum hu Werner Schulz, Ġermaniż   tal-Lvant li jiftakar id-9 ta Novembru 1989.

Għajnejn kull Ewropew qed iħarsu lejn   Berlin,

li qed tiċċelebra l-20 anniversarju   mill-waqgħa tal-Ħajt b'pompa kbira.

Kif tistgħu taraw minn dawn l-imaġini,   il-logħob tan-nar beda.

Arnaud Demolder jgħidilna fil-qosor dwar   iċ-ċelebrazzjonijiet.

Kien fil-Polonja u l-Ungerija li l-Purtiera   tal-Ħadid infetħet fl-1989.

u l-kontroparti Ungeriż tiegħu bdew dan   l-effett domino enormi

li jissibolizza l-waqgħa tal-Ħajt ta' Berlin u   r-reġim Komunista.

Mijiet ta' ħitan tal-polystyrene fuq tul ta'   1.5 km waqgħu fil-postijiet ewlenin tal-belt

Fl-istess siegħa 20 sena ilu, l-Gwerra   Bierda kienet qed tispiċċa.

Bħal-lum 20 sena ilu il-Ħajt infetaħ.

U l-fruntiera li għall-bidu ħadd ma seta'   jaqbeż

Minkejja x-xita numru kbir ta' nies ġew   biex jaraw l-20 anniversarju tal-waqgħa.

u jisimgħu lill-mexxejja tal-poteri li   okkupaw Berlin qabel l-1989.

Fost il-mistednin kien hemm Dmitry   Medvedev, il-president Russu,

Nicolas Sarkozy, il-president Franċiż,   Hillary Clinton, Segretarja tal-Istati Uniti.

Din kienet xi ħaġa immaġinabbli 20 sena   ilu.

Niftakru l-alleati li mexxew l-ikbar airlift   umanitarju fl-istorja

li għamlu iżjed minn 250,000 titjira biex   iżommu n-nies ta' Berlin tal-Punent.

Minkejja l-entużjażmu li nħass f'dawn   iċ-ċelebrazzjonijiet

Angela Merkel stqarret li l-unità   Ġermaniża għadha ma ntlaħqitx.

Id-differenza fl-iżvilupp ekonomiku għadu   jidher ħafna.

Ir-rata tan-nuqqas ta' impjieg fl-eks GDR   hija d-doppju ta' dik fil-Punent.

Il-proċess ta' integrazzjoni suppost kellu   jkun komplet

waqt l-aħħar tkabbir tal-Unjoni Ewropea   fl-2004.

Minn dak il-ħin era ġdida bdiet fl-Ewropa.

It-Trattat ta' Liżbona hu l-istadju   tal-proċess li jmiss.

Imma issa huwa l-ħin għaċ-ċelebrazzjoni   u għalissa kulħadd huwa minn Berlin.

Il-waqgħa tal-Ħajt kien iċċelebrat ukoll bi   stil illejla

f'Pariġi b'kunċert kbir organizzat minn   Franza.

Fi Brussell, Checkpoint Charlie ġiet   maħluqa mill-ġdid quddiem il-PE.

Kienu biss l-Alleati tal-punent li jsejħulha   Checkpoint Charlie: u l-uniku punt minn

fejn taqsam għall-barranin u l-forzi   Alleati wara li nbena l-Ħajt.

Sa 20 sena ilu dan is-sit kien inissel biża',   mela għaliex inbena mill-ġdid fi Brussell?

Brussell riedet turi li l-waqgħa tal-Ħajt 20   sena ilu

influenza l-istorja tal-Ewropa u biddel   il-ħajja taċ-ċittadini Ewropej.

Filwaqt li mexxejja dinjin inġabru f'Berlin,

biċċa żgħira minn Berlin ġiet Brussell

biex tfakkarna li ilu 20 sena biss   mill-waqgħa tal-Ħajt.

Impoġġi apposta ħdejn il-PE, simbolu   tad-demokrazija fl-UE.

Imma xi pajjiżi fl-Ewropa għadhom qed   jistennew il-libertà demokratika.

Fl-opinjoni tiegħi, il-proċess   tad-demokratiċizzazzjoni

hu wieħed li jibqa' għaddej għal dejjem.   Qatt ma jkun lest kompletament.

Il-Ministru għall-Affarijiet Barranin Belġjan   attenda għar-rikostruzzjoni tal-biċċa Ħajt.

Tifkira tal-passat imma wkoll twissija   għall-futur.

Naħseb li tajjeb li nfakkru lin-nies eżatt   hawn ħdejn il-PE,

li 20 sena ilu kien hemm żewġ Ewropi   differenti.

L-USSR hija l-passat, imma dan ma   jfissirx li d-demokrazija mhux mhedda.

Dawk li kienu fortunati li jkunu liberi   għandhom id-dmir li jiftakruha.

Il-Waqgħa tal-Ħajt. Werner Schulz,   bħad-demokratiċi l-oħra, ħolom biha.

Andreas Rogal jintervista lill-MPE   tal-Ħodor li twieled fl-eks GDR.

Inti kont wieħed mid-difensuri tad-drittijiet   ċivili tal-bidu fil-GDR.

Kollega mill-grupp tiegħek Elisabeth   Schroedter, qaltlina

li l-avvenimenti tad-9 ta' Novembru 1989   issorprendew il-moviment tad-drittijiet

ċivili u li wasslu fi tmiem il-pjanijiet   tagħkom għal riforma fil-GDR. Taqbel?

Naħseb li l-avvenimenti kienu sorpriża   għad-dinja kollha. Ma kinux mistennija.

Il-progress tal-istorja ma jimxix f'linja u xi   kultant jieħu toroq li jagħtuna sorpriża.

Kien mument maġiku għal kulħadd   fosthom id-difensuri tad-drittijiet ċivili.

Kienet rivoluzzjoni għal-libertà, u l-libertà   dakinhar rebħet.

Dik il-ġenerazzjoni lliberat lilha nnifisha   b'mod attiv.

Meta l-ħajt waqa', l-GDR ma spiċċax   jeżisti matul il-lejl.

Il-pjanijiet ta' riforma kienu għadhom   relevanti.

Għaliex ir-riforma tal-GDR qatt ma rat   id-dawl tax-xemx?

Il-GDR ma setgħetx teżisti b'mod   indipendenti.

X'kien ser jiġri lill-GDR mingħajr il-Ħajt?   Kienet ir-rieda tan-nies.

Il-Ġermaniżi riedu li jingħaqdu mill-ġdid.   Riedu jgħixu f'soċjetà

li tista' toffrilhom il-libertà, l-ġustizzja u   l-prosperità.

Ħafna ħasbu li ser inkunu nistgħu naslu   hemm malajr waħedna.

Fl-aħħar saret trasformazzjoni kollettiva   fil-pajjiż.

Biex nispiċċa, ejja nitkellmu dwar   l-Ewropa u l-perspettiva Ewropea.

Il-PE jiċċelebra r-rivoluzzjoni demokratika   tal-Ewropa tal-Lvant.

Dan xi jfisser għalik wara l-elezzjoni   riċenti tiegħek fil-PE?

Dak iż-żmien, għalija, kien ifisser li nerġa'   lura għall-Ewropa. Mill-bidu tat-80ijiet

ma kellix id-dritt li nitlaq mill-GDR u mmur   lejn il-Punent jew il-Lvant.

Kienet parti mill-miżuri ta' intimidazzjoni   biex iżommuna kwieti.

Mela għalija kien pass kbir lejn l-Ewropa.

Is-slogan tal-elezzjonijiet fl-1990 kien

'Mhux lejn ix-xellug jew il-lemin, imma dritt   lejn l-Ewropa.'

Ħadna iżjed minn kemm stennejna imma   kuntent li qiegħed hawn fi Brussell,

u li nagħmel parti minn Ewropa unifikata   ta' 27 pajjiż.

Ħadna sehem fil-bini ta' proġett Ewropew.

It-tkabbir tal-UE għall-pajjiżi tal-Ewropa   tal-Lvant kien proċess epiku.

Issa, l-kumplament tal-aħbarijiet   tal-ġurnata minn Gaelle Le Ficher.

Le għall-burokrazija fl-Unjoni Ewropea.