Hekk kif il-Premju LUX tal-PE għal Film jiċċelebra għeluq l-10 snin, id-direttur Ingliż, Ken Loach, jitkellem dwar iċ-ċinema bħala mudell għal koperazzjoni fl-Ewropa u l-impatt tal-Brexit.

﻿Ken Loach dwar iċ-ċinema Ewropea u l-Brexit

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/11523489/N003-0419-MT.srt

Ken Loach, merħba. Ser nikkwota lilek  l-ewwel. Inti għedt, 'Jien favur l-UE,

imma bħalissa mhijiex  qed tagħmlilna xi pjaċiri'.

Imissni għedt jiena favur  l-għaqda u l-koperazzjoni Ewropea.

Jien minjiex favur l-UE  kif inhi stabbilita bħalissa.

Għax qed timxi ma' ideoloġija  ekonomika li naħseb li hi distruttiva.

Imma fir-rigward ta'  nies li jaħdmu flimkien

biex joħolqu tip differenti  ta' Ewropa, iva, ovvjament.

Imma inti għedt li taraha  bħala proġett neo-liberali.

Allura għalik, illum, x'għandu jinbidel?

Ikollhom jiktbu mill-ġdid  it-trattati ta' ftuħ u l-kostituzzjoni.

Ikollhom jieqfu jagħtu  l-prijorità lis-suq liberu

u lill-interessi  ta' korporazzjonijiet kbar

u jpoġġu l-interessi tan-nies l-ewwel.

U l-interessi tan-nies huma  xogħol sigur, paga diċenti,

post fejn wieħed  jgħix, ambjent sigur,

ambjent sigur fir-rigward  tal-ekoloġija u t-tibdil tal-klima.

U anke rispett kif suppost għal  kulħadd, id-dinjità ta' kull individwu.

Għandek l-impressjoni li llum l-Ewropej  huma kapaċi jgħidu 'le' għal dak li qed jiġri?

L-Ewropej jistgħu jagħmlu kollox.  Irrid ngħid, nistgħu nagħmlu kollox,

nistgħu nagħżlu li norganizzaw  irwieħna b'liema mod irridu.

Dak li ġara bl-idea  tal-Unjoni Ewropea

hi li nħakmet mill-ideoloġija, mill-ideoloġija  neo-liberali, tad-deregolazzjoni, 

li niftħu kollox għal  kompetizzjoni ta' korporazzjonijiet kbar.

Naf li din il-belt li qegħdin fiha,  Brussell, hi l-ġenna tal-lobbyists.

Taf kif, bħalma nċekku lil  dawk li jsellfu l-flus mit-tempju.

U nippruvaw insibu mod kif ngħixu  flimkien, li għalija jfisser nippjanaw.

Ifisser li nieħdu l-pussess  tal-industriji l-kbar f'idejna.

Pussess komuni.  Ifisser kontroll demokratiku.

Jekk naħsbu dwar l-aħħar film  tiegħek, dwar Daniel Blake,

dak li ġralu mhuwiex aċċettabbli.  Imma qed jiġri.

U qed jiġri mhux biss  fir-Renju Unit, qed jiġri kullimkien.

Allura kif tara l-ħajja fl-Ewropa llum?

Kif għedt, l-istorja tal-film li  semmejt, dik li għadna kif għamilna,

hi dwar nies maqbudin  fil-burokrazija tal-istat.

Iġegħluhom iħossu li jekk huma foqra tort  tagħhom. Il-faqar hu t-tort tagħhom.

Jekk m'għandhom imkien fejn  jgħixu għax huma mhumiex kapaċi.

Jekk m'għandhomx xogħol għax  ma mlewx sewwa s-CV tagħhom,

għax ma marrux  għall-appuntament it-tajjeb.

Il-proġett neo-liberali falla fir-rigward  ta' li jipprovdi ħajja dinjituża,

imma rnexxa sew li jippremja  lil dawk li bbenefikaw minnu.

Jiġifieri għandna lussu  eżaġerat koeżistenti mal-faqar.

Il-mod li bih qed taħdem flimkien  l-industrija tal-films fl-Ewropa llum,

jidher li hu l-mod li bih tista'  taħdem l-Ewropa, fuq ċertu livell.

Din hi l-impressjoni tiegħek?  U x'ser jinbidel wara l-Brexit?

Li rrid ngħid hu, l-industrija tal-films hi  l-eżempju ta' kif għandna ngħixu tajjeb?

Jien naħseb fir-rigward tal-entità Ewropea  mwaqqfa biex tinkuraġġixxi l-film Ewropew.

Huma tajbin imma  ma jmorrux  biżżejjed lil hinn.

Il-films Ewropej xorta għadhom fil-marġini  tal-importazzjonijiet kbar ta' Hollywood. 

Imma ser tkun tista' tipproduċi l-films  tiegħek bħal qabel, issa wara l-Brexit?

Ser jinbidel xi ħaġa fuq dak il-livell?

Iva. Li nitilqu mill-Ewropa ser jagħmel  il-ħsara lill-industrija tal-film Ingliża,

Kif qed nifhem jien,  hemm żewġ proġetti Ewropej kbar,

l-Eurimages, li tipprovdi  l-finanzi għall-produzzjoni attwali.

Ġejna sfurzati noħorġu minn dan wara  ftehim tat-Tory iżjed minn 20 sena ilu.

Hemm il-fond MEDIA, li jgħin fl-iżvilupp  tal-iskripts u anke fid-distribuzzjoni.

Dan tajjeb ħafna.  Ser ikollna nibqgħu mingħajr dan.

Jiġifieri għal darboħra, nies fil-pożizzjoni  tiegħi jriduna li nħallsu ħalli nibqgħu.

L-element ieħor hu  t-trattati ta' koproduzzjoni.

Issa, dawn jeżistu  indipendentament mill-UE

għax huma ftehim bilaterali, trilaterali.

Jiġifieri pereżempju, xorta għadna nistgħu  nikkoproduċu film ma' kumpanija Belġjana

imma l-kumpanija Belġjana tkun trid li  ġġib l-appoġġ mingħand il-gvern tagħha,

imma biex tikseb dan l-appoġġ  aħna jkollna nużaw xi servizzi Belġjani

u xi ħaddiema Belġjani fuq il-film.  Issa nagħmlu hekk.

Jekk, meta nitilqu mill-Unjoni Ewropea  dawn il-ħaddiema ma jkunux jistgħu jiġu 

l-Ingilterra mingħajr ħafna burokraziji,

il-produttur Belġjan  ma jkunx irid koproduzzjoni.

Jiġifieri indirettament,  ser taffettwa ħażin il-koproduzzjoni.

Grazzi ħafna ta' din l-intervista.  -Nirringrazzjak.

﻿Ken Loach dwar iċ-ċinema Ewropea u l-Brexit

Ken Loach dwar iċ-ċinema Ewropea u l-Brexit