Il-libertà tal-moviment bil-miktub - l-istorja ta' kif l-Ewropa ftiehmet biex twaqqaf il-kontrolli tal-fruntieri u tirrispetta d-dritt taċ-ċittadini għal-libertà tal-moviment.

Storja: Il-ftehim Schengen

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/15381256/v001-0009-mt.srt

L-IFFIRMAR TAL-FTEHIM SCHENGEN  14 TA' ĠUNJU 1985

Il-bidu tas-sajf 1985 ħdejn ix-Xmara  Moselle fil-Lussemburgu.

Raħal żgħir dalwaqt ser jidħol fl-istorja.

Ma kienx hemm irjus politiċi kbar fil-viċin.

L-ebda segretarju tal-affarijiet barranin  jew kap ta' stat mhu presenti.

Minflok, ħames segretarji tal-istat  jiffirmaw dak li sar ftehim li għamel epoka

Għażilna Schengen bħala simbolu ta' dak  li konna qed nagħmlu. 

Schengen huwa raħal żgħir li jagħmel  l-inbid ħdejn ix-Xmara Moselle,

eżatt fuq il-fruntiera bejn Franza u  l-Ġermanja. 

Ħafna nies ma rawx in-natura simbolika  tal-post dak iż-żmien.

Nammettu li l-ewwel Ftehim Schengen  tal-1985

ma kienx meqjus li għamel daqshekk  differenza.

Kieku l-ministri kienu jafu kemm ser isir  importanti dan il-ftehim

L-idea li jitneħħew il-kontrolli tal-fruntieri  għaċ-ċittadini tal-UE flimkien mal-ostakoli

għan-negozju ġew imħeġġa mill-Assi  Franko-Ġermaniż.

Imma n-nuqqas ta' qbil fost l-Istati  Membri hedded il-proġett.

li kienu diġà ħadu miżuri għal libertà ta'  moviment ikbar.

Huma ssuġġerew ftehim inizjali bejn  ħames Stati Membri. 

Dan sar indipendentament mill-Unjoni  Ewropea.

Fil-bidu, l-Kummissjoni Ewropea ma tantx  tat każ tal-pjanijiet tagħna.

Iżjed tard, iżda, meta ġejna biex niffirmaw  il-ftehim,

Huma risponsabbli li jirrispettaw it-trattati

u akkużawna li ħloqna Ewropa fuq żewġ  livelli.

imma l-Ewropa timxi 'l quddiem biss jekk  xi Stati Membri jimxu 'l quddiem.

Id-dikjarazzjoni tal-intenzjoni għall-ewwel  ftehim kellu bżonn linji gwida ċari

dwar kif ser jitneħħew il-kontrolli  tal-fruntiera.

Is-sigurtà kella tibqa' tinżamm taħt  il-libtertà tal-moviment,

kif jispjega l-espert dwar is-Schengen li  hemm bħalissa.

Meta nedejna l-libertà ta' moviment  għan-nies,

ħloqna l-hekk imsejħa miżuri ta' kumpens:

koperazzjoni tal-pulizija u ġuddizzjarja,

u bosta għodda oħra disponibbli fl-UE,

bħall-Europol, Eurojust, Frontex,  l-aġenzija ġdida u s-Sistema Schengen.

l-iżjed minħabba avvenimenti storiċi f'dak  il-perjodu, speċjalment dawk fil-Ġermanja

It-tieni Ftehim Schengen kien lest biex  jiġi ffirmat.

L-iffirmar kien skedat għall-bidu  tal-1990, 

Fl-aħħar minuta, is-segretarju tal-affarijiet  barranin, Hans-Dietrich Genscher

L-unifikazzjoni kienet diġà fuq il-mejda,

u Genscher beża' li t-teini Ftehim  Schengen

kien ser joħloq barriera bejn il-Ġermanja  tal-Punent u Lvant.

Ġiet addatta il-'Konvenzjoni għall-  Implementazzjoni tal-Ftehim Schengen'

li ġiet iffrimata f'Ġunju 1990 fuq il-  Princess Marie-Astrid bħall-ewwel darba.

Imma l-implementazzjoni ħadet iż-żmien.

Il-Ftehim Schengen fl-aħħar ġie ffirmat  fl-1995,

għaxar snin wara l-ewwel laqgħa ta'  Moselle.

Fl-1997, it-Trattat ta' Amsterdam  inkorpora l-Ftehim fil-liġi tal-UE.

Illum hemm 25 pajjiż fiż-Żona Schengen,

fost dawn hemm l-Iżvizzera, in-Norveġja u  l-Iżlanda li mhumiex membri tal-UE.

L-Irlanda, r-Renju Unit u Ċipru jibqgħu  barra ż-Żona Schengen.

Ir-Rumanija u l-Bulgarija huma mistennija  jissieħbu fl-2011.

Il-ftehim iffirmat mill-ħames segretarji  tal-istat

wassal għal libertà ta' moviment  għaċ-ċittadini li ma kienx hawn bħalha.

Fl-1985 bdejna nitkellmu dwar il-libertà  tal-moviment tan-nies,

u bdejna nibnu l-Ewropa tan-nies,  l-Ewropa taċ-ċittadini.