Ir-rebbieħ tal-Premju Sakharov 2014 jitkellem ma' EuroparlTV dwar kif jgħix bit-theddid fuq ħajtu kif ukoll dwar xogħlu u dwar x'azzjoni qed jistenna li jieħu l-Parlament Ewropew u ċ-ċittadini.

Dott Mukwege, ir-raġel li jfejjaq in-nisa: Tkompli l-ġlieda

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/12004372/n003-0344-mt.srt

Denis Mukwege, rebbieħ tal-Premju  Sakharov tal-Parlament Ewropew fl-2014:

dan il-ġinekologu ġie ppremjat tal-ġlieda  tiegħu fl-isptar fin-naħa tal-Lvant tal-Kongo.

jistmerr l-uzu tal-istupru  bħala arma ta' gwerra.

Denis Mukwege, merħba. Ilek tiġġieled  għan-nisa vittmi ta' vjolenza sesswali

fin-naħa tal-Lvant tal-RD  tal-Kongo għal izjed minn 15-il sena.

ħajtek ġiet mhedda bosta  drabi, izda komplejt tiġġieled.

Xi jġiegħlek tkompli,  x'jimmotivak biex tkompli?

Jekk komplejna kien grazzi għal oħrajn.

Hemm nisa li aħna  kkurajna li huma kuraġġuzi,

nisa li kuljum juruna li  mhu ser iħallu xejn jirbħilhom.

Kapaċi jqumu fuq saqajhom minkejja  l-atroċitajiet li għaddew minnhom.

Dan hu fattur ta' motivazzjoni  li hu importanti ħafna.

Dawn in-nies verament  jagħtuna s-saħħa li nkomplu.

L-aħħar darba, wara l-Premju  Sakharov, kien hemm effetti pożittivi,

imma kien hemm ukoll konsegwenzi  koroh - theddid ta' kull tip.

Kien hemm rispons tajjeb, nies li  appoġġjawna waqt dan iż-żmien ta' theddid,

Kien hemm pressjoni fiskali fuq l-isptar.  L-attivitajiet fl-isptar huma mhedda?

L-attivitajiet jibqgħu mhedda, għaliex...

L-ewwelnett il-kont  bankarju tagħna ġie ffriżat,

dak kollu li kellna fil-kont tagħna  ttieħed mill-awtoritajiet fiskali,

u llum għadhom qed jitolbu  mingħandna 650,000 dollaru jew ewro.

Li titlob somma bħal din mingħandna  jiġifieri qed tgħidilna biex nagħlqu.

It-tobba u l-infermieri  għadhom qed jitħallsu?

Għadhom jitħallsu imma ma nafx kemm  ser inkunu nistgħu ndumu nagħmlu dan.

Dawn l-istupri huma  meqjusa arma tal-gwerra.

Min huma dawk li qed iwettqu dawn  l-istupri u x'inhu l-iskop tagħhom?

Dawn l-istupri bdew wara  l-ġenoċidju tal-Irwanda.

Wara rajna gruppi armati li qed  jinħolqu mill-Interhamwe, il-M23.

Imbagħad kien hemm il-gruppi  lokali tal-ġellieda ta' reżistenza,

u llum fost dawk li qed  iwettqu dawn l-istupri

hemm is-suldati tal-FARDC u  l-membri tal-pulizija nazzjonali.

L-istupraturi ġejjin minn  kull livell tas-soċjetà.

Hemm l-impunità. Kif ser  niġġieldu din l-impunità?

Sakemm in-nies jibqgħu jwettqu dawn  l-istupri u jħossu li mhux ser ikun hemm

konsegwenza għal azzjonithom - li tista'  tkun reat ta' gwerra jew kontra l-umanità.

Illum nemmen li l-aħjar ħaġa li għandna  nagħmlu tkun li naqbdu l-barri minn qrunu

u li nkunu nistgħu nikkundannaw,  nipproċedu kontra dawk li wettqu dawn

ir-reati biex b'hekk jinżammu  responsabbli f'qorti tal-liġi.

Il-konsumaturi Ewropej għandhom rwol  f'dan il-kunflitt fil—Lvant tar-RD tal-Kongo?

Sakemm dan il-konflitt jibqa'  mmexxi mill-minerali ta' kunflitt,

u dawn il-minerali jispiċċaw hawn -  qegħdin kważi f'kull apparat li nuzaw -

naħseb li l-konsumaturi għandhom  jingħataw informazzjoni tajba, dik waħda.

Imma anke, fuq il-livell  tal-Parlament Ewropew,

qed nistennew li jkun hemm liġi li torbot

fuq il-katini tan-negozji ta' provvista. 

Meta aċċettajt il-Premju Sakharov, talbt  lill-poplu Kongoliz biex jimmobilizza.

Verament nemmen li l-poplu  ma jistax ikompli jistenna

lill-oħrajn jieħdu d-deċiżjonijiet għalih.

Kull meta jkun hemm ħażen fis-soċjetà,  is-soċjetà trid timmobilizza biex tiġġilidlu.

Tixtieq li xi darba jkollok  kariga fil-politika fil-Kongo?

Jiena ċittadin, naġixxi ta' ċittadin,

m'hemmx bzonn li jkolli kariga  politika biex inkun ċittadin ta' pajjiz.

Mistoqsija diffiċli, ma niġġilidx  din il-battalja biss fuq il-bażi ta' prinċipju,

u nittama li s-sitwazzjoni  tan-nisa fil-Kongo tinbidel.

ma nimmaġinahiex mingħajr  dawn l-attivisti nisa

imma saru iżjed b'saħħithom,  iżjed b'saħħithom minn qabel,

u li għalija dawn  jirrappreżentaw it-tama għall-Kongo.

Denis Mukwege, nirringrazzjak ta'  din l-intervista ma' EuroparlTV.