It-tnaqqis fl-investiment għar-riċerka u l-iżvilupp laqat lill-Spanja bl-ikrah. EPTV mar Barċellona biex jara l-impatt fuq dawk li ġew affettwati u l-prospetti għall-ġenerazzjonijiet tal-futur.

Qrib Tiegħek: Wisq tnaqqis?

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/16202887/m005-0033-mt.srt

Jacopo hu wieħed minn dawk affettwati  mit-tnaqqis fir-R&Ż fi Spanja.

Bijoloġist mill-Istitut tax-Xjenza  Marittima ta' Barċellona,

ġie mill-Italja miġbud lejn dak li  jsejjaħ 'il-Ħolma Spanjola', it-tkabbir

li qatt ma rajna bħalu qabel fl-investiment  xjentifiku fl-aħħar għoxrin sena.

Bażikament, Spanja għandha bżonn  timla vojt f'dak li hu tagħrif

u żżid in-numru ta' riċerkaturi  għan-numru tal-abitanti li hemm.

Attiraw liż-żgħażagħ  minn madwar l-Ewropa kollha.

Wara snin ta' tkabbir sostenibbli appoġġjati  minn investiment pubbliku b'saħħtu

ir-R&Ż iffaċċja waħda mill-ikbar tnaqqis  fil-baġit tal-2012, iżjed minn 25%.

It-tnaqqis akkumulat mill-2009  jammonta għal iżjed minn 35% fi Spanja.

Jacopo ġie mogħti għotja Ramón y Cajal,

il-pass finali li tah iċ-ċans li jsir  impjegat pubbliku mħallas wara 5 snin.

Imma t-tnaqqis temm dan il-mod ta' ħsieb

għax l-eżamijiet għal dawn  il-pożizzjonijiet m'għadhomx isiru.

Għal kull 100 ħaddiem taċ-ċivil li  jirtira fi Spanja, jidħlu 10 biss ġodda.

Jekk ma jkunx hemm eżamijiet, fi żmien  sentejn ser nispiċċa mingħajr xogħol

Għall-kollega tiegħu Ariana,  is-sitwazzjoni hi agħar.

Ħadmet mingħajr ħlas minn Novembru.  Id-direttur tal-proġett jixtieq jimpjegaha

u għandu r-riżorsi biex jagħmel dan  imma l-Gvern ma jħallix li dan isir.

Ariana mistennija tgħix b'dak li ġemmgħet  għal sena sakemm tispiċċa t-teżi tagħha

imbagħad x'aktarx li tmur barra  l-pajjiż, forsi ma tirritorna qatt.

Eżatt kif inlesti t-teżi ser  nistudja barra wara d-dottorat.

Jekk l-affarijiet ma  jirranġawx, nibqa' hemm.

Anke jekk Brussell ta l-parir li  t-tnaqqis m'għandux jaffettwa r-R&Ż, 

Spanja bħalissa qed tonfoq  biss 1.33% tal-PGD fuq ir-R&Ż,

Il-Gvern qed jiffranka  wkoll mill-universitajiet,

li jipproduċu żewġ terzi  tar-riżultat xjentifiku ta' Spanja.

Ariana temmen li Spanja tilfet  żewġ ġenerazzjonijiet ta' xjenzati.

Mhux lilna biss imma anke lil dawk ta'  qabilna, dawk li kienu ġejjin lura.

Malli waslu lura sabu li ser  jitħallsu veru ftit jew xejn.

Dawn huma nies li għandhom iżjed minn  40 sena. Issa m'għandhomx xogħol.

Mela tlifna l-ġenerazzjoni tagħhom u  tagħna, li forsi mhux ser jiġu lura.

It-talent xjentifiku hu  sensittiv ħafna għall-inċertezza

u jaħrab meta l-aħbarijiet ikunu ħżiena  jew ma jkunux mistennija affarijiet tajbin.

F'Marzu 2012, ix-xjenzati Spanjoli  ppubblikaw ittra miftuħa favur ix-xjenza

li ppreżentaw  lill-Parlament Spanjol bi 42,000 firma.

L-ittra tfakkar lill-Parlament  Spanjol fl-impenn tiegħu

li jkompli jinvesti fir-riċerka u l-innovazzjoni

biex jikseb ekonomija  bbażata fuq it-tagħrif

u b'hekk tkabbir iżjed  ibbilanċjat u sostenibbli.

Spiss inkunu nafu t-teorija  imma ma npoġġuhiex fil-prattika.

Irridu nindirizzaw dan  billi nħarsu madwarna.

Pajjiżi bħaċ-Ċina, il-Messiku jew  il-Korea qed jinvestu ħafna fi żmien qasir

fix-xjenza u l-innovazzjoni  u qed jikbru iżjed malajr.

Bis-27 li weħlu  fuq fehmiet ta' tnaqqis,

il-PE qed jipprova jżomm il-fondi  tal-UE għar-R&Ż għall-ftit snin li ġejjin.

L-uffiċċju tal-PE f'Barċellona  organizza forum biex jiddibatti dan.

Il-PE jissuġġerixxi ż-żjieda  ta' 100 biljun ewro fl-investiment

u jitlob li jinżammu l-livelli ta'  nfiq tal-aħħar perjodu, 80 biljun ewro.

Nittama li l-politiċi Ewropej huma iżjed  intelliġenti minn xi wħud nazzjonali.

Iridu jifhmu li hemm l-prospetti  tal-ġenerazzjonijiet futuri fin-nofs.

Ix-xjenza għandha komponent  individwali, u dik hi l-passjoni.

li din il-passjoni  ġġegħilna noqogħdu għal kollox.

Inqabbel dan ma' karozza.  Biex ikollok karozza tajba

trid ix-xhur u linja ta'  immuntar magħmula minn nies dedikati.

Iżda jekk tagħtini serrieq  elettriku naqsamha f'ħames minuti.

Imma mbagħad titlobnix  biex nerġa' ngħaqqadha.

L-affarijiet faċli biex tfarrakhom  imma biex terġa' tpoġġihom flimkien,

u dawk li jallsu t-taxxa  għandhom ikunu jafu dan,