L-avukat għad-drittijiet tal-bniedem, Nasrin Sotoudeh u d-direttur tal-films, Jafar Panahi mill-Iran rebħu l-Premju tal-Parlament 2012 għal-Libertà tal-Ħsieb.  Din hi l-istorja tagħhom.

Qrib Tiegħek: Ir-rebbieħa tal-Premju Sakharov 2012

https://api.multimedia.europarl.europa.eu/documents/20125/16161127/m005-0029-mtx.srt

12 ta' Ġunju 2009. Mahmoud Ahmadinejad  ġie elett mill-ġdid wara erba' snin

bħala President  tar-Repubblika Iżlamika tal-Iran.

Wara l-aħbar kien  hemm protesti u marċi

biex jikkundannaw elezzjoni frawdolenti  b'mod ċar. Ir-ripressjoni kienet imdemmija.

Fix-xhur ta' wara, l-arresti arbitrarji  fil-partijiet kollha tas-soċjetà immultipplikaw.

Nasrin Sotoudeh,  avukat tad-drittijiet tal-bniedem

u d-direttur tal-films Jafar Panahi  ġie arrestat u ssentenzjat.

Il-Parlament Ewropew  tahom ġieħ din is-sena 

billi tahom il-Premju  Sakharov għal-Libertà tal-Ħsieb.

Naħseb li l-Iran hu  pajjiż affarijiet li għandhom x'jaqsmu

mad-drittijiet tal-bniedem u l-piena tal-mewt  u serje ta' vjolazzjonijiet regolari qed jiġru.

Hu wkoll pajjiż f'post strateġiku ħafna  fir-rigward ta' dak li jiġri fis-Sirja.

Il-pożizzjoni tar-reġim  Iranjan fir-rigward tas-Sirja

hi fl-oppost ta' dik  tal-Unjoni Ewropea.

Karim Lahidji ilu tletin sena jiġġieled il-ġlieda  tiegħu għad-drittijiet tal-bniedem fl-Iran.

It-triq tal-karriera tiegħi kienet  identika għal dik ta' Nasrin Sotoudeh.

Avukat, avukat tal-priġunieri politiċi.

Fl-1981, sirt naf li kien  ħareġ mandat ta' arrest kontrija. 

Kelli nitlaq mill-pajjiż  bil-moħbi għaddejt mit-Turkija.

F'dan il-kuntest, Nasrin, bħala  avukat għall-priġunieri politiċi,

ġiet arrestata u  ssentenzjata għal sitt snin ħabs

bi projbizzjoni li tipprattika  l-professjoni tagħha bħala avukat.

minn żmien għal żmien,  jneħħulha ż-żjarat ta' kull ġimgħa.

Jagħmlulha pressjoni wkoll  permezz tal-familja tagħha.

F'Lulju li għadda,  żewġha u bintha ta' 12-il sena

B'din it-tip ta' pressjoni,  anke jekk simbolika,

qed jippruvaw ikissru  r-rieda u r-reżistenza ta' Nasrin.

U kontra din il-politika  ta' ripressjoni sekondarja,

Avukat Iranjana f'eżilju u rebbieħa  tal-Premju Nobel għall-Paċi fl-2003,

Shirin Ebadi tikkonferma li  l-istat ta' saħħitha hu serju ħafna.

Nasrin Sotoudeh ilha għaddejja bi  strajk tal-ġuħ għal iżjed minn 40 jum.

Is-sitwazzjoni tagħha hi kritika u  qed nibżgħ li ħajjitha tista' tkun fil-periklu.

L-istorja ma tispiċċax hemm. Ir-ripressjoni  tar-reġim jinħass anke fiċ-ċrieki artistiċi.

Wara li ġie projbit milli jattenti  għal-Festival tal-Films f'Cannes fl-2010,

Jafar Panahi, direttur  rikonoxxut internazzjonalment,

ġie mogħti sentenza ta' sitt snin ħabs b'20  sena projbizzjoni fuq il-professjoni tiegħu.

Ir-reġim ma ħafirlux tas-sehem  tiegħu fil-protesti ta' wara l-elezzjoni.

Il-films liberi tiegħu jbeżżugħhom,  u sadanittant...

Jafan Panahi mhuwiex  direttur ta' films politiċi.

Hu direttur tal-films... Kif nista' npoġġiha?  Jieħu l-lat morali,

Mhuwiex produttur tal-films li  jrid jipponta subgħajh, jattakka.

Hu xi ħadd b'kapaċità  metaforika b'saħħitha ħafna.

Miżmum taħt arrest fid-dar,  minkejja l-projbizzjoni,

Panahi ħareġ bil-moħbi  mill-Iran, USB flash drive,  

li kien fiha film ġdid  bl-isem ta' 'Dan mhux film'.

U l-Festival tal-Films ta' Cannes iddeċieda  li jurih b'mod uffiċjali fl-2011 f'Cannes

li limitat, imfixkel,  evitat, iċċensurat...

Hi storja ta' direttur li  spiċċa jaqra l-iksripts

u jimmaġina  l-lokazzjonijiet fis-salott tiegħu.

Film ma jkun qatt dak li tgħid  imma dak li jirnexxielek tagħmlu.

Dan l-aħħar, id-delegazzjoni tal-Parlament  Ewropew għar-relazzjonijiet bejn l-UE-Iran

kellha tmur Tehran  imma kkanċellat iż-żjara

minħabba r-rifjut tal-awtoritajiet Iranjana

li jħallu li ssir laqgħa  ma' Nasrin Sotoudeh u Jafar Panahi.

Imma dan ma jfissirx li x-xogħol  tad-delegazzjoni għandu jiġi sospiż.

Mhijiex kwistjoni biss ta' żjara fl-Iran  biex ittejjeb id-drittijiet tal-bniedem.

jistgħu jirrapportaw regolarment fuq  is-suġġett fil-Parlament Ewropew

u jagħtu l-pariri  dwar dak li għandu jsir

biex jitjiebu d-drittijiet fir-reġim Iranjan.

Din hi l-istess opinjoni ta' Isabelle Durant.

Naħseb li d-diplomazija parlamentari  permezz tad-delegazzjonijiet UE-Iran,

jew anke f'reġjuni  sensittivi oħra fid-dinja,

sakemm bħala delegazzjonijiet  jirrealizzaw li għandhom missjoni doppja:

l-awtoritajiet, kif ukoll dawk kontra,  is-soċjetà ċivili u min iħares id-drittijiet.